Cộng đồng dân cư đang sống trong vùng đệm VQG còn đứng ngoài cuộc, gần như không liên quan đến các hoạt động du lịch ở đây. Mặc dù họ mong muốn và đáng được tham gia, cũng như hưởng lợi từ hoạt động này. Đây là một trong những cơ sở thực tiễn khẳng định sự cần thiết trong việc hướng du lịch của VQGCB tới một loại du lịch có khả năng đáp ứng nhu cầu chính đáng của người dân địa phương, đó là DLST.
Từ hiện trạng hoạt động du lịch và đánh giá hiện trạng du lịch đó tại VQGCB dưới góc độ du lịch sinh thái, đề tài có một số nhận xét như sau:
- Lượng khách du lịch đến tham quan VQGCB chủ yếu vẫn là khách nội địa, khách nước ngoài chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ. Nguồn khách nội địa chủ yếu thuộc các tỉnh Miền Bắc của Việt Nam, khách nước ngoài đa số là người Anh và Pháp. Thành phần khách đa dạng, chủ yếu là học sinh, sinh viên và cán bộ viên chức. Mục đích chuyến tham quan của họ là tham quan và nghỉ ngơi giải trí. Tínhthời vụ thể hiện rất rõ, phụ thuộc vào điều kiện khí hậu và khách du lịch chủ yếu là khách trong ngày.
- Hoạt động du lịch của khách tham quan tập trung vào một số điểm, tuyến du lịch chính tại VQGCB như rừng Kim Giao, Ao Ếch, động Trung Trang. Hầu như du khách không nắm được thông tin về cáctuyến tham quan, sản phẩm du lịch của từng tuyến cũng như tài nguyên thiên nhiên phong phú của vườn. Vìvậy, việc tham gia các hoạt động du lịch còn hạn chế, nhận thức về bảo vệ môi trường và giá trị sinh học chưa cao đã ảnh hưởng đến việc đánh giá, nhận xét của du khách về VQGCB.
- Hiện tại, VQGCB mới chỉ đáp ứng được về dịch vụ lưu trú và phương tiện vận chuyển, còn các nhu cầu khác của du khách như dịch vụ ăn uống, đồ lưu niệm và hoạt động du lịch còn nghèo nàn và chưa được đáp ứng.
- Đội ngũ cán bộ, nhân viên phục vụ khách du lịch, phần lớn chưa trải qua các lớp đào tạo nghiệp vụ du lịch chính quy nên hạn chế về trình độ hướng dẫn, trình độ ngoại ngữcũng như kiến thức về môi trường và đa dạng sinh học.
- Hoạt động giáo dục và thuyết minh môi trường cho khách du lịch chưa hiệu quả. Đa số khách du lịch biết đến VQGCB thông qua nguồn tin truyền miệng. Trung tâm DLST và GDMT chưa phát huy hết vai trò của VQGCB cũng như hoạt động GDMT. Tỷ lệ khách du lịch được hướng dẫn khi tham quan VQG chưa nhiều, du khách chủ yếu tự quan sát và tìm hiểu.
- Hoạt động du lịch và bảo tồn tại VQGCB đang theo hướng cộng sinh. Nghĩa là, hoạt động du lịch tại VGQCB đã đem lại một số lợi ích cụ thể trong việc bảo tồn Vườn như hỗ trợ kinh phí, nâng cao nhận thức cho du khách về môi trường và giá trị sinh thái, tạo cơ hội thu hút đầu tư. Tuy nhiên, những tác động đến VQGCB do hoạtđộng du lịch đem lại cũng rõ nét hơn khi lượng khách tham quan ngày càng đông, tậptrung về thời gian và không gian đã gây nên sự quá tải đối với môi trường du lịch sinh thái tại một số tuyến du lịch như rừng Kim Giao, Mây Bầu, Khe Sâu. Hoạt động du lịch tập trung trong khu vực trung tâm tại đỉnh vườn, sát phân khu bảo vệ nguyên vẹn nơi các hệ sinh thái cần được bảo vệ.
- Đối với cộng đồng địa phương, du lịch còn khá biệt lập,chưa có những tác động đáng kể (cả tích cực và tiêu cực) đến kinh tế, văn hóa, xã hội địa phương. Thái độ của người dân đối với du lịch còn mờ nhạt, song có phần thiên theo hướng tích cực, thiện cảm với khách du lịch. Đa số người dân mong muốn du lịch mở rộng, được đón khách và cócơ hội tham gia vào hoạt động du lịch.
Những cơ sở thực tiễn trên đây cho thấy, hoạt động du lịch ở VQGCB đang hướng tới du lịch sinh thái với mục tiêu giáo dục môi trường, hỗ trợ bảo tồn và góp phần phát triển cộng đồng. Vì vậy, những định hướng và các giải pháp cho DLST ở VQG những năm tới là vô cùng cần thiết nhằm hạn chế những bất cập trong hoạt động du lịch đang diễn ra tại đây.
